Słowniczek podstawowych pojęć

Szybki, pozbawiony barier i bezpłatny dostęp do pełnych tekstów artykułów, danych badawczych, treści naukowych oraz edukacyjnych. Artykuł dostępny w Open Access można czytać, zgrywać, drukować, wykorzystywać bez wymaganej subskrypcji danego czasopisma.

Jest to wolny i otwarty dostęp – użytkownik może wykorzystywać opublikowany tekst praktycznie bez ograniczeń w oparciu o wolne licencje, możliwe są także modyfikacje oraz użytek komercyjny; konieczne jest zawsze wskazanie autora pierwotnej publikacji.

Jest to darmowy i otwarty dostęp – użytkownik może korzystać z opublikowanego tekstu w zakresie określonym przez autora, niekomercyjnie, na własny użytek; konieczne jest zawsze wskazanie autora pierwotnej publikacji; bez informacji o licencji.

Interaktywne narzędzie do sprawdzania opcji publikacji w otwartym dostępie z uwzględnieniem własnej instytucji i instytucji finansującej.

Zestaw najpopularniejszych licencji, definiujących warunki udostępniania utworów i ich dalszego wykorzystywania.

Udostępnianie publikacji w otwartym dostępie poprzez zdeponowanie ich przez autora w bezpłatnym repozytorium – kiedy artykuł ukazał się w czasopiśmie subskrypcyjnym.

Publikowanie artykułów w recenzowanych naukowych czasopismach (lub książkach) z otwartym dostępem, gwarantowanym przez wydawcę.

Dostęp do publikacji dzięki niekomercyjnej działalności wydawniczej, często finansowanej przez uniwersytety i towarzystwa naukowe – nie płaci ani autor, ani odbiorca.

Wersja artykułu sprzed recenzji i prac redakcyjnych.

Tekst ze zmianami dokonanymi przez redakcję wg uwag recenzenta; wersja zrecenzowana i ostateczna.

Miejsce deponowania, przechowywania i udostępniania w formie cyfrowej bieżącego dorobku naukowego lub danych badawczych. Lista wszystkich repozytoriów na świecie znajduje się na portalu Open DOAR (Directory of Open Access Repositories).

Portal tworzony przez University of Nottingham w Wielkiej Brytanii. Zawiera wykaz repozytoriów uszeregowanych według kontynentów, krajów i instytucji, a także wyszukiwarkę archiwów, pozwalającą na ich odnajdywanie według dziedziny, typów dokumentów, kraju, języka, typu repozytorium i oprogramowania.

Repozytorium związane z daną instytucją (np. uczelnią).

Dotyczy publikacji z określonej dziedziny nauki lub dziedzin pokrewnych.

Repozytorium, w którym deponowanie prac nie jest ograniczone ani instytucjonalnie, ani dziedzinowo.

Katalog repozytoriów, tworzony przez University of Southampton w Wielkiej Brytanii. Zawiera wiele opcji przeglądania archiwów, np. według krajów, roku utworzenia, typu repozytorium, stosowanego oprogramowania, itd. ROAR udostępnia ponadto opcję Repository66 – interaktywną mapę świata z repozytoriami.

Platforma, która umożliwia jednoczesne przeszukiwanie zasobów europejskich repozytoriów. Pozwala wyszukać nie tylko publikacje, ale i opisy projektów badawczych. Poprzez powiązania wielorakich informacji, możliwe jest uzyskanie całościowego obrazu przebiegu badań.

Spis czasopism tworzony przez bibliotekarzy w Lund University (Szwecja). Indeksuje i zapewnia otwarty dostęp do wysokiej jakości recenzowanych czasopism.

Dokumenty w formie cyfrowej, inne niż publikacje naukowe, które są gromadzone lub produkowane w ramach działalności badawczo-naukowej i mogą być wykorzystywane jako dowody w procesie badawczym bądź do weryfikacji poprawności ustaleń i wyników badań.

Czasopisma, w których tylko część artykułów opublikowana jest w otwartym dostępie. O tym, czy artykuł będzie dostępny bezpłatnie, decyduje autor (wiąże się to z koniecznością uiszczenia przez autora opłaty APC).

Inicjatywa 11 narodowych agencji finansujących badania naukowe, w tym Narodowego Centrum Nauki, której nadrzędnym celem jest udostępnianie w sposób otwarty publikacji powstałych w ramach grantów finansowanych ze środków publicznych.

Katalog centralny wszelkich zasobów cyfrowych w otwartym dostępie. Obecnie obejmuje ponad 50 mln rekordów z 2000 instytucji członkowskich. Wyszukuje zdigitalizowane książki, rękopisy, prace magisterskie i doktorskie, dane statystyczne i materiały multimedialne.