W ostatnich latach rośnie zjawisko cyberprzestępczości. Poczta elektroniczna jest najczęstszym kanałem wykorzystywanym przez cyberprzestępców.
Zdarzają się sytuacje, gdzie pracownicy otrzymują wiadomości z podejrzanego adresu mailowego na swoje skrzynki służbowe. Celem tych praktyk jest najczęściej wyłudzenie pieniędzy, ale może to być również kradzież danych (zarówno do logowania do kont, danych osobowych, jak i np. wyników badań naukowych czy opisów patentowych), a także próba oczernienia, podważenia reputacji.
W każdej z tych sytuacji należy zachować szczególną ostrożność. Dokładnie weryfikować źródła informacji, adres mailowy nadawcy, sprawdzać wygląd i adres strony.
Kontakt z nadawcą innym kanałem i/lub potwierdzenie informacji w innych źródłach, może rozwiać wątpliwości czy dana informacja jest prawdziwa.
Warto pamiętać również o szyfrowaniu wiadomości, w przypadku przesyłania poufnych, wrażliwych danych, aby uchronić je przed nieautoryzowanym dostępem.
Wciąż niepokojące jest również zjawisko drapieżności czasopism/wydawnictw/ konferencji w świecie naukowym. Jedną z praktyk jest podszywanie się pod renomowane tytuły czasopism, podawanie fałszywych informacji o zespole redakcyjnym, procesie recenzji czy wskaźnikach. Czasopisma mogą reklamować się jako posiadające Impact Factor, jednak w rzeczywistości nie spełniają podstawowych standardów naukowych i nie są indeksowane w wiodących bazach bibliometrycznych. Nadesłane prace są przyjmowane i publikowane bez należytej korekty czy procesu recenzyjnego. Dla drapieżnych wydawców ważniejszy jest zysk niż etyka badań naukowych.
Aby ułatwić weryfikację, czy dane czasopismo należy do grupy drapieżnych lub jest podejrzewane o złe praktyki, można posłużyć się narzędziem przygotowanym przez ogólnoświatową inicjatywę Think. Check. Submit. - dostępnym także w języku polskim: checklist (po polsku).
Na stronie serwisu dostępne są listy kontrolne z pytaniami, które warto sobie zadać przed wysłaniem tekstu do czasopisma czy uiszczeniem opłaty konferencyjnej (Think. Check. Attend).
Pracownicy i doktoranci mogą liczyć także na wsparcie Biblioteki UPWr w procesie weryfikacji wiarygodności nieuczciwych wydawców i czasopism drapieżnych, jeśli mają wątpliwości.
Źródła i publikacje:
